Keywords:

Türkiye başta olmak üzere birçok dünya ülkesinde özellikle gelişmemiş, az gelişmiş ve gelişmekte olan dünya ülkelerinde kadına yönelik şiddet olduça önemli bir yer tutmaktadır. Birçok araştırma bulgusu, verisi ve sonuçlarını incelediğimizde kadına yönelik şiddet gerçeğinin azalmadığı tam tersine giderek artış gösterdiğini söyleyebiliriz. Bu çalışmada amaç olarak kadına yönelik uygulanan şiddet türleri ve bu şiddet türlerinin yarattığı maddi ve manevi olumsuzlukların neler olduğunu tespit ederek önerilerde bulunulması planlanmıştır. Özellikle dünya ülkeleri içerisinde en fazla kadına, çocuğa ve diğer canlı grubundaki hayvanlara yönelik şiddet türlerinin islam inancı ile yönetilen dünya ülkelerinde gerçekleştiğini görmekteyiz. Bunların en başında da Pakistan gelmektedir. Dünya sıralamasında ilk sırada gelen ülke Pakistan %85 ile yer alırken Sengal %78 ile ikinci sırada ve %61’lik bir oranla Afganistan ise üçüncü sırada yer almaktadır. Bu veriler OECD’nin 2019 yılında yayınlandığı resmi rakamlardır. Dikkat edildiğinde ilk üç sırada yer alan dünya ülkesinin islam dinine ve inancına sahip ülkeler olduğu, bu ülke yönetimlerininde yine radikal islam politikaları ile yönetilen ülkeler olması oldukça dikkat çekmektedir. Türkiye ise OECD’nin 2019 yılında yayınladığı raporda maalesef 146 ülke arasında 138 nci sırada yer almaktadır. Yani oldukça yüksek bir sıradadır. Bu durumda 146 dünya ülke sıralamasında kadına yönelik şiddet uygulayan ülkeler sıralamasında yukarıdan aşağıya doğru 8’nci sırada yeri almaktadır. Türkiye resmi istatistiklerine göre bir değerlendirme yaptığımızda ise 2023 yılı verileri dikkate alındığında geçmiş yıllara göre şiddetin azalmadığı ve giderek yükseldiğini göstermektedir. Bu oran 2023 yılı için %73 seviyesindedir. 2014 yılı ile 2023 yılları arasında bir istatistiksel karşılaştırma yapıldığında ise %124 oranında yükseldiğini görmekteyiz. Yani kadına yönelik uygulanan şiddet azalmamış giderek artış göstermiştir. 2018 ile 2023 yılları arasında nedene bağlı ya da nedensiz işlenen kadın cinayet sayısı 3023 kişidir. 2018 yılında nedeni belli olmayan kadın cinayet sayısı 131 kişi iken; 2023 yılında bu rakam 248 kişiye yükselmiştir. Yani aradaki fark sadece beş yılda %104 civarındadır. Bu rakam oldukça ürkütücü ve korkutucudur. Kadına yönelik uygulanan şiddet sadece ölüm, öldürmek olarak değil fiziksel, psikolojik ve farklı şiddet türleri açısından da işlenmektedir. Yapılan bilimsel araştırma ile sonuçları incelendiğinde Türkiye'de kadına yönelik şiddetin önemli bir yaygınlık içerisinde olduğu ortaya çıkmaktadır. Fiziksel, duygusal ve ekonomik şiddet formları, kadınların yaşamında sıkça karşılaştığı şiddet sorunlarıdır. Şiddetin büyük bir kısmı kadınların yaşadığı ev içinde, yakın ilişkilerde ve iş yerinde gerçekleşmektedir. Yine yapılan bilimsel çalışmaların sonuçları değerlendirildiğinde ise şiddetin temel nedenleri arasında cinsiyet eşitsizliği, ataerkillik ve toplumsal normların ön plana çıktığını göstermektedir. Toplumda kadının konumu, ekonomik bağımsızlığına yönelik eksikliği ve eğitim seviyesi gibi faktörler de şiddetin yaygınlığını etkileyerek arttırmaktadır. Bir diğer önemli nokta ise kültürel normlar ve ataerkillik, şiddetin meşrulaştırılmasına ve devam etmesine katkıda bulunarak artmasına neden oluşturmasıdır. Bu araştırmanın sonuçlarına göre, kadına yönelik şiddetle mücadelede toplumsal farkındalığın artırılmasını, eğitim ve ekonomik desteklerin kadınlara sağlanmasını ve yasal düzenlemelerin daha etkin hale getirilerek güçlendirilmesini zorunlu kılmaktadır. Yine kadın haklarına saygı ve cinsiyet eşitliğinin sağlanması için toplumsal ve kültürel değişimler teşvik edilmek zorundadır. Bu çabaların bir araya gelmesiyle birlikte; Türkiye'de kadına yönelik şiddetin azaltılması ve sona erdirilmesinde önemli bir fayda yaratacağı düşünülmektedir. ORCID NO: 0000-0001-7925-5142, 0000-0002-4543-4123, 0000-0002-1931-6844, 0000-0002-9860-996X, 0000-0002-8973-3002

Anahtar Kelimeler: Kadın, Şiddet, Eşitsizlik, Cinsiyet Eşitsizliği, Hukuki Düzenlemeler